اکارینا یک ساز بادی قدیمی است که انواع مختلفی دارد. در این نوشته با تاریخچه این ساز بیشتر آشنا شده و نکاتی که باید هنگام خرید اکارینا مدنظر داشت را با هم مرور می‌کنیم.
اکارینا چیست؟
Ocarina یک ساز بادی چوبی با صدایی روحانی است و می‌تواند موسیقی‌هایی از ملودی‌های غم‌انگیز و آهسته تا آهنگ‌های شاد را تولید کند. بیشتر اکاریناها کوچک هستند و به‌راحتی در جیب یا کیف قرار می‌گیرند و می‌توانید هر جا که دوست داشتید آن را بنوازید. اکارینا یک محفظه توخالی است که بین ۴ تا ۱۲ عدد سوراخ دارد. اکاریناها را از جنس‌های مختلفی مانند چوب، پلاستیک، سفال، شیشه و سرامیک می‌سازند. البته اکاریناهای امروزی بیشتر سفالی، سرامیکی و پلاستیکی هستند.
تاریخچه اکارینا
سازهای مشابه اکارینا از هزاران سال پیش وجود داشته‌اند. بسیاری از فرهنگ‌ها سوت‌های سرامیکی دارند که با دمیدن در یک محفظه توخالی به صدا در می‌آیند. در ایران نمونه این ساز، سوتک‌های سفالی است. این مدل‌های تاریخی معمولاً به شکل پرندگان و حیوانات دیگر هستند و می‌توان از آنها برای بازتولید صداهایی مشابه صدای پرندگان استفاده کرد. با این‌حال آنها هرگز قرار نبوده به‌عنوان آلات موسیقی جدی (در معنای امروزی) باشند. یکی از نمونه‌های همین سوت‌ها ایده ساخت اکارینای امروزی را پایه‌گذاری کرد. در قرن نوزدهم در بودریو، شهر کوچکی در شمال ایتالیا جوزپه دوناتی از سوت‌های سرامیکی کوچکی که به شکل غاز بودند الهام گرفت و یک ساز موسیقی جدی به نام اکارینا ساخت. درواقع اکارینا به معنای “غاز کوچک” در یک گویش تاریخی ایتالیایی است.
بدنه و ساختمان ساز اکارینا
دوناتی پس از آزمایش‌های زیاد بدنه‌ای به شکل مخروط انتخاب کرد؛ زیرا آن را ارگونومیک‌تر می‌دانست. در بالای آن، یک سیستم انگشت گذاری ۱۰ سوراخه که در مقیاس غربی کوک (Tune) شده بود، ابداع کرد. این سیستم انگشت گذاری اساس اکثر اکاریناهای امروزی است و می‌تواند بیش از یک و یک چهارم اکتاو را تولید کند. اکاریناهای ایتالیایی یا عرضی دارای یک محفظه به شکل مخروط، ۸ سوراخ انگشت در بالا و دو سوراخ انگشت شست هستند. این اکارینای ایتالیایی راه خود را به سمت کشورهای شرقی باز کرد. در چین، ژاپن و کره این ساز محبوب است و بسیار نواخته می‌شود. اما طراحی آنها اندکی متفاوت‌تر از طراحی ایتالیایی است. بلندتر و کمی گردتر هستند و به‌جای ۱۰، ۱۲ سوراخ دارند که به نت‌های بم اضافه کرده و دامنه صدای ساز را افزایش می‌دهند. البته نحوه انگشت گذاری یکسان است.
ساختار ساز اکارینا
ساختار ساز اکارینا
صدا و موسیقی اکارینا
همه اکاریناها به یک روش اصلی کار می‌کنند؛ درواقع نوازنده هوا را از طریق دهانه به درون ساز می‌دمد، هوا به لبه برخورد کرده و صدا تولید می‌کند. هوا در سراسر اکارینا به ارتعاش در می‌آید و گرفتن سوراخ‌ها صدا را بم و باز نگه‌داشتن آنها، صدا را زیر می‌کند. رایج‌ترین روش نوشتن موسیقی برای اوکارینا، برگ نت است؛ البته از اعداد و تصویر الگوی سوراخ‌های اکارینا نیز برای آموزش انگشت گذاری به مبتدیان استفاده می‌شود. اکاریناها همچنین کاملاً کروماتیک هستند، بنابراین می‌توان آنها را به‌راحتی در کنار سایر سازهای حرفه‌ای نواخت.
انواع اکارینا
- ایتالیایی یا Transverse: یک ساز ایتالیایی که سیستم انگشت گذاری خطی مشابه فلوت یا ریکوردر دارد و کاملاً کروماتیک است. بین ۹ تا ۱۲ سوراخ دارد و هرکدام را یاد بگیرید، می‌توانید با اکاریناهای transverse که سوراخ‌های بیشتر و یا کمتر دارند نیز (پس از کمی تمرین) بنوازید.
- Inline: مشابه نوع قبلی هستند اما با کمی تغییر: دهانه انتهای محفظه قرار گرفته و ساز (مشابه فلوت ریکوردر) مستقیم رو‌به‌روی نوازنده قرار می‌گیرد. این طراحی شاید فشار کمتری به مچ وارد کند، اما inlineها استانداردهای طراحی و تکنیک نوازندگی که در transverse موجود است را ندارند.
- Pendant: این ساز در دهه ۶۰ در بریتانیا ساخته شد و ۴ سوراخ و یک اکتاو دارد. داشتن تعداد سوراخِ کم، نواختن را سخت‌تر کرده؛ اما همین عامل باعث شده ساختمان ساز کوچک‌تر و حمل‌ونقل آن راحت‌تر باشد.
- مجسمه‌ای یا Sculptural: اکارینایی است که در اشکال مختلف ساخته می‌شود و معمولاً ۴ سوراخه است. زیبایی ظاهری دارند اما باید پیش از خرید اکارینا توجه کرد که برای نواختن نیز مناسب هستند یا نه.
راهنمای خرید ساز اکارینا
از آ‌نجا برخلاف بیشتر سازها، اکاریناهای بسیار گوناگونی وجود دارند و حتی اگر کاملاً شبیه هم باشند، صدای متفاوتی تولید می‌کنند، خرید اکارینا برای مبتدیان ممکن است کمی پیچیده باشد. چند نکته را پیش از خرید اکارینا در نظر داشته باشید:
- توجه کنید اکارینای موردنظرتان از چه جنسی ساخته شده است. به‌عنوان‌مثال سرامیک متخلخل است و رطوبت را جذب می‌کند؛ اما پلاستیک متخلخل نیست و ممکن است با تجمع رطوبت در داخل بدنه، راه هوا مسدود شود که روی نواختن اکارینا تأثیر می‌گذارد.
- آن را در درست بگیرید. ساز باید ارگونومی مناسبی داشته باشد و دستتان را اذیت نکند. شما باید بتوانید انگشت گذاری را روی تمامی سوراخ‌ها انجام دهید.
- قبل از خرید اکارینا، تن صدای آن را گوش کنید و سازی انتخاب کنید که تولید صدای خوبی داشته باشد و در تمام محدوده خود کیفیت ثابتی داشته باشد. می‌توانید از مربیان اکارینا کمک بگیرید.
- اکارینا می‌تواند در گام/کلیدهای مختلفی مانند دوماژور یا فاماژور کوک شده باشد. این اطلاعات که معمولاً روی ساز درج می‌شوند را بررسی کنید.
اگر مبتدی هستید و برای اولین بار به سراغ خرید اکارینا می‌آیید، ممکن است این نکات کمی شما را سردرگم کند. اما نگران نباشید؛ اگر با راهنمایی و مشاوره خرید کنید، انتخاب خوبی خواهید داشت. همچنین با نواختن ساز و آشنایی با آن، تن صدای دلخواه خودتان را پیدا خواهید کرد و اگر در ادامه بخواهید حرفه‌ای کار کنید، نیاز به سازهای متفاوتی خواهید داشت. بنابراین در صورت لزوم می‌توانید بعداً دوباره خرید کرده و اکارینای قبلی خود را بفروشید.
قیمت و خرید ساز اکارینا
اکارینا با توجه به برند، جنس و کیفیت قیمت‌های متفاوتی دارد. در زمان نوشتن این مقاله (تابستان ۱۴۰۱) قیمت این ساز معمولاً بین ۳۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان است. پیشنهاد می‌شود با توجه به بودجه‌ای که دارید، بهترین گزینه را انتخاب کنید. در سایت روشینا موزیک، اکاریناهای مختلف و جذابی ارائه می‌شوند. در صفحه توضیحات هر محصول علاوه بر تصویر، اطلاعاتی مانند گام و جنس ساز نیز درج شده است. بنابراین می‌توانید برای خرید اکارینا به این صفحه مراجعه کرده و از مزایایی مانند ارسال رایگان و امکان خرید اقساطی سازها بهره‌مند شوید. برای اطلاعات بیشتر با شماره ۰۹۹۸۱۰۴۰۰۷۸ تماس بگیرید، همکاران ما شما را راهنمایی خواهند کرد.