ساز شگفت‌انگیز اوکوله له را چه کسانی و چه زمانی ساختند؟ آیا اهالی هاوایی مخترع اوکوله له هستند؟ نام اوکوله له به چه معناست؟ اگر شما هم پس از شنیدن صدای دلنشین و متفاوت این ساز راجع به گذشته آن کنجکاو شده‌اید، با روشینا موزیک همراه شوید تا تاریخچه اوکوله له را با هم بررسی کنیم.
اوکوله له چیست؟
قبل از آشنایی با تاریخچه ساز موسیقی اوکوله له، بهتر است آن را بیشتر بشناسیم. Ukulele یا Uke که در ایران با نام‌های مختلفی چون یوکللی، یوکلله، اوکوله له و یوکولیلی شناخته می‌شود، یک ساز زهیِ سبک و قابل‌حمل از خانواده گیتارها است.
شباهت آن با گیتار، قیمت ارزان و آسان بودن یادگیری از جمله دلایل محبوبیت روزافزون نواختن ساز موسیقی اوکوله له در سراسر جهان است. برای مطالعه بیشتر و شناخت انواع اوکوله له خواندن راهنمای خرید اوکوله له و همچنین مقاله تفاوت اوکوله له و گیتار را پیشنهاد می‌کنیم.
خاستگاه و تاریخچه اوکوله له
خاستگاه ساز اوکوله له یک جزیره است، اما نه هاوایی؛ زادگاه اصلی اوکوله له جزیره مادیرا (Madeira) در کشور پرتغال است. مادیرا در زبان پرتغالی به معنای چوب است و این جزیره با داشتن جنگل‌های وسیع، زمانی صنایع چوبی و مبلمان سازی پررونقی داشت و یک منطقه توریستی محبوب برای گردشگران اروپایی بود. نوازندگان محلی با گیتار اسپانیایی و یک ساز کوچک مشابه گیتار که ۴ سیم داشت آهنگ‌های متفاوتی را اجرا می‌کردند. این ساز ۴ سیمی، machête، braguinha و machéte de Braga نامیده می‌شد.
تاریخدانان معتقدند همین ساز که ابتدا از شهر Braga در شمال پرتغال به جزیره مادیرا آورده شده بود و سازی مشابه با ۵ سیم و به نام Rajão، اجداد اوکوله له هستند. اما چطور این سازها از پرتغال به هاوایی رفتند؟
برخی از انواع مختلف اوکوله له
چه کسی اوکوله له را اختراع کرد؟
پس از مدتی فقر، قحطی و دیگر بلایای طبیعی، زندگی در مادیرا را سخت کرد و اهالی این جزیره مجبور به ترک وطن شدند. در همان زمان، در جزایر هاوایی، صنعت شکر رونق فراوانی یافته بود؛ اما جمعیت بومی جزیره، پس از دهه‌ها استعمار اروپا و بیماری‌های مختلف روبه کاهش بود. بنابراین در مزارع و کارخانه‌ها کمبود نیروی کار شدیداً حس می‌شد و چه کسانی بهتر از مادیرایی‌ها که به پول، غذا و جای خواب نیاز مبرم داشتند.
پس در اواخر ۱۸۰۰ حدود ۲۵ هزار مادیرایی به هاوایی رفتند که در بین آن‌ها سه نجار به نام‌های Manuel Nunes، Augusto Dias و Jose do Espirito Santo نیز حضور داشتند. وقتی کشتی مهاجران به لنگرگاه رسید، یکی از مسافران به نام ژائو فرناندز که موسیقیدان ماهری بود، به یُمن ورود امن به جزیره با machêteای که از مسافری دیگر قرض کرده بود، جشن و شادی راه انداخت و پس از مدتی خبر کنسرت‌های خیابانی مادیرایی‌ها در هاوایی پیچید و روزنامه‌ها نیز به این ساز موسیقی خاص که صدایی شیرین دارد اشاره می‌کردند. این گونه بود که مردم هاوایی با این ساز آشنا شدند.
پس از انجام تعهدات قراردادی و کار در مزارع شکر، دیاس، سانتو و نونس به پایتخت (هونولولو) رفتند و هر سه مغازه‌های نجاری خود را باز کردند. آن‌ها در مغازه‌های خود علاوه بر ساخت، فروش و تعمیرات مبلمان، آلات موسیقی مانند گیتار و machete نیز می‌فروختند.
نونس و دیاس، سازندگان اوکوله له
اولین سند نوشتاری از سازی که به‌وضوح اوکوله له نامیده می‌شد، حدود ۱۰ سال پس از ورود این مهاجران به هاوایی ثبت شده است. اما این که چه کسی اولین اوکوله له را ساخته است، جواب مشخصی ندارد و هیچ‌کس نمی‌داند که دقیقا مخترع اوکوله له کیست. هر سه نجار سازهایی مشابه اوکوله له می‌ساختند و سانتو تبلیغ می‌کرد که می‌تواند گیتار را در هر اندازه‌ای بسازد. اما این نونس بود که ادعا داشت مخترع اوکوله له است و آن را حتی در روزنامه‌ها و روی سازهای خود نیز بیان می‌کرد.
معنی اوکوله له
علت نام‌گذاری این ساز و معنی اوکوله له نیز دقیقاً مشخص نیست. اما بیشتر محققان معتقدند مردم هاوایی که با دیدن اجراهای فرناندز شیفته این ساز کوچک شده بودند، آن را oo-ku-lay-lay خواندند. این نام به معنای jumping flea یا کَک جهنده است و به نحوه حرکت دستان فرناندز روی صفحه فرت، هنگام نواختن این ساز اشاره دارد.
یک فرهنگ لغت در سال ۱۸۶۵ این کلمه را به «کک گربه» ترجمه کرده است که یک نوع آفت بود که در جزیره وجود داشت. بنابراین واضح است که کلمه اوکوله له پیش از ظهور این ساز، در هاوایی وجود داشته است.
آشنایی جهان با ساز اوکوله له
آخرین پادشاه هاوایی، David Kalākaua، ملکه او و ملکه آینده همگی از عاشقان و حامیان اوکوله له بودند. کالاکائوآ که خود نیز نوازنده اوکوله له بود، این ساز را وارد موسیقی کشورش کرد. با پشتوانه سلطنتی که اوکوله له پیدا کرد، به بخشی جدایی‌ناپذیر از سنت موسیقی هاوایی تبدیل شد. در دهه ۱۹۰۰ و در نمایشگاه بین‌المللی پاناما پاسیفیک، اوکوله له اولین بار شهرت جهانی را تجربه کرد.
آخرین پادشاه و ملکه هاوایی
تاریخچه اوکوله له در قرن معاصر
در ۱۹۳۰ و همزمان با رکود بزرگ اقتصادی آمریکا که خرید سازهای گران‌قیمتی مانند پیانو و آکاردئون مشکل بود، شهرت اوکوله له دوباره به اوج رسید و در ۱۹۵۰ با آموزش این ساز از طریق تلویزیون، هزاران نوازنده جدید تربیت یافتند.
گرچه در دهه ۵۰ میلادی و با حضور سبک راک اند رول، از محبوبیت اوکوله له کاسته شد، اما در دهه‌های بعد بازگشتی موفقیت‌آمیز داشت و میزان فروش آن به طرز چشمگیری (حدود ۶۰۰ درصد) افزایش پیدا کرده است. در سال‌های اخیر نیز تاثیر یوتیوب و نوازندگان جوان در شهرت این ساز مشهود است. اما با تمامی این تفاسیر، اوکوله له همچنان یک ساز فوق‌العاده برای مبتدیان و کودکان است و هنرمندان معروف نیز از آن برای غنی‌تر کردن موسیقی خود استفاده می‌کنند.
اوکوله له ساخت نونس
اگر شما هم پس از آشنایی با تاریخچه اوکوله له علاقه‌مند به این ساز دوست‌داشتنی شده‌اید، می‌توانید اوکوله له را با گرفتن مشاوره پیش از خرید، قیمت عالی و ارسال رایگان از وبسایت روشینا موزیک تهیه کنید. همچنین در مقاله چگونه اوکوله له بنوازیم توضیحات کاملی در مورد آموزش نوازندگی این ساز را به شما ارائه کرده‌ایم و با خواندن مقاله آموزش کوک کردن اوکوله له، می‌توانید سازتان را دقیق کوک کنید و از نوای زیبایی آن لذت ببرید.