فلوت ریکوردر یکی از سازهای قدیمی در تاریخ موسیقی است که آوایی شفاف و شیرین دارد. اگر شما هم کنجکاو هستید که با تاریخچه آن آشنا شوید، این مقاله روشینا موزیک را از دست ندهید.
ریکوردر چیست؟
پیش از خواندن تاریخچه ساز موسیقی، بیایید کمی آن را بشناسیم. فلوت ریکوردر یک ساز بادی و عضوی از خانواده فلوت‌هاست که با داشتن سوت (fipple) در قسمت دهانی، ۷ حفره در جلو و یک حفره در پشت (مربوط به انگشت شست) از دیگر سازهای هم‌خانواده‌اش متمایز می‌شود.
اگر دوست دارید علت نام‌گذاری این ساز به ریکوردر و تفاوت آن با فلوت را بدانید، خواندن مقاله آشنایی با ساز فلوت ریکوردر را به شما پیشنهاد می‌دهیم. در مقاله انواع فلوت ریکوردر برای افراد حرفه‌ای و هنرجوی مبتدی نیز راجع به انواع آن توضیح داده‌ایم.
خاستگاه و تاریخچه فلوت ریکوردر
تاریخچه فلوت ریکوردر به دوران باستان می‌رسد؛ فلوت‌های عمودی مانند Shakuhachi ژاپنی و Quena آمریکای لاتین و بسیاری ساز اولیه مشابه با آن‌ها که از چوب یا استخوان ساخته می‌شدند، در سراسر جهان و در فرهنگ‌های مختلف یافت شده‌اند. دو فلوت ریکوردر ساده چوبی و همچنین شواهد و تصاویری از وجود این ساز، مربوط به قرن ۱۴ در آلمان، هلند، استونی و یونان کشف شده و به دست ما رسیده است و بنابراین گمان می‌رود که منشا اولیه آن‌ها به قرون‌وسطا در اروپا بازگردد. اما ریکوردر مدرن در نیمه دوم قرن ۱۷ میلادی پدیدار شد.
سازهای باستانی مشابه فلوت ریکوردر
ساز ریکوردر در قرن ۱۵ و ۱۶ در موسیقی هنری اروپای غربی مورداستفاده قرار می‌گرفت، در قرون ۱۷ تا نیمه ۱۸ سال‌های درخشش آن بود تا اینکه در اواخر قرن ۱۸ به دلیل افزایش محبوبیت فلوت عرضی نادیده گرفته شد. خوشبختانه ۱۵۰ سال بعد، دوباره احیا شد و امروزه در سراسر جهان نواختن ساز موسیقی ریکوردر توسط هنرمندان حرفه‌ای و مبتدی انجام می‌شود.
تاریخچه ریکوردرها در دوره رنسانس
در قرن‌های ۱۶ و ۱۷ میلادی، موسیقی هنری (در مقابل موسیقی محلی) از انحصار اشراف و روحانیون خارج شد و به دست دیگر ثروتمندان جامعه نیز رسید. این امر که با ظهور ماشین چاپ مرتبط بود، ساز ریکوردر را به محبوبیت بسیار رساند.
این شهرت تا دربار پادشاهان نیز فرا رفت و به‌عنوان‌مثال در زمان مرگ هنری هشتم (۱۵۴۷)، فهرست دارایی‌های او ۷۶ ریکوردر را شامل می‌شد. در ادبیات آن زمان و در آثار شکسپیر و میلتون نیز از این ساز نام برده شده است.
در این دوره از سازهای موسیقی بیشتر در موسیقی‌های رقص (Dance music) و به‌عنوان همراهی‌کننده آواز استفاده می‌شد؛ علاوه بر قطعه‌های آوازی بدون متن که احتمالا برای ساز نوشته شده است، آهنگسازان آثار بیشتری را مخصوص این سازها خلق کردند که بیشتر بر پایه موسیقی رقص هستند.
از نمونه این آثار می‌توان به قطعه Lachrimae Pavans اثر John Dowland اشاره کرد. در دورانی که معمولا نوع ساز مورداستفاده را مشخص نمی‌کردند، آهنگسازی مانند Anthony Holborne نشان می‌داد که قطعاتش برای ساز فلوت ریکوردر مناسب است.
نمونه آثار آنتونی هولبورن برای ریکوردر
در رنسانس گروه‌نوازی (ensemble)، consort (گروه‌های نوازندگی که از یک ساز استفاده می‌کنند) و سازهایی با اندازه‌های متفاوت توسعه یافت و این تنوع اندازه در یک خانواده از سازها، باعث گسترش دامنه صوتی در consort شد.
محفظه‌های داخلی (Bore) در ریکوردرهای قرون‌وسطا و رنسانس (برخلاف ریکوردهای باروک) وسیع و کم‌وبیش استوانه‌ای شکل هستند؛ که این باعث می‌شود گستره صوتی قابل‌استفاده در آن‌ها حدود یک اکتاو و ۶ الی ۷ نت باشد. درنتیجه ساز نت‌های پایین قدرتمند‌تری دارد و برای نواختن آن نیز میزان هوای بیشتری نیاز داریم. نکته جالب این است که سازهایی که از این دوره به دست ما رسیده‌اند، هنوز قابل‌نواختن هستند.
همچنین بخوانید: آموزش نواختن فلوت ریکوردر به زبان ساده
تاریخچه فلوت ریکوردر در دوره باروک
در قرن هفدهم، با تغییراتی که در ساخت فلوت ریکوردر مانند مخروطی شدن محفظه داخلی ایجاد شد، ریکوردر دو اکتاو کامل کروماتیک و صدایی شفاف و شیرین‌تر از سازهای قبلی به دست آورد. در باروک ساز ریکوردر به‌عنوان ساز تک‌نوازی استفاده می‌شد و در این دوره آهنگسازان مشهوری مانند Vivaldi، Handel، Telemann و Bach آثار زیادی مانند سونات و کنسرتو برای ریکوردر خلق کردند و می‌توان گفت که دوره باروک، دوران طلایی ریکوردر محسوب می‌شود.
ساز فلوت ریکوردر در نقاشی‌های تاریخی
زوال ساز فلوت ریکوردر
در قرن هجدهم، فلوت ریکوردر را فلوت (Flauto) می‌گفتند و فلوت افقی/عرضی را Traverso می‌نامیدند. اما پس از قرن هجدهم ساز ریکوردر به دلیل حجم و گستره صوتی محدود، در اجراهای کمتری دیده شد و کم‌کم از یادها رفت و برای آخرین بار در اپرایOrfeo ed Euridice توسط Gluck مورداستفاده قرار گرفت.
در دوران رمانتیک نیز، فلوت که صدای رساتری داشت و کلارینت به‌طور کامل جایگزین ریکوردر شدند و کلمه فلوت از آن به بعد برای نامیدن فلوت عرضی استفاده می‌شود.
تاریخچه فلوت ریکوردر در قرن معاصر
بازگشت ریکوردر در اواخر بیستم توسط علاقه‌مندان موسیقی شکل گرفت؛ چند محقق و نوازنده مانند Dolmetsch با معرفی و تولید مجدد ریکوردر، Brüggen با ضبط رپرتوارهای تاریخی و سفارش قطعات جدید، Munrow با آلبوم The Art of the Recorder که یک گلچین مهم از ساز موسیقی فلوت ریکوردر است و همچنین Hans-Martin Linde و Bernard Kranis باعث احیای این ساز شدند.
پس از آن Peter Harlan آلمانی ریکوردری ساخت که نواختن آن در سی ماژور راحت‌تر باشد و این‌گونه بود که ریکوردر سبک آلمانی نیز تولید شد.
احیاکنندگان ساز ریکوردر در قرن معاصر
آهنگسازان معاصر مهمی چون Paul Hindemith، Luciano Berio و John Tavener برای ریکوردر قطعه نوشته‌اند و گروه‌های مشهوری مانند رولینگ استونز، بیتلز و Led Zeppelin نیز گاهی اوقات در آهنگ‌های محبوب خود از این ساز جذاب بهره برده‌اند.
فلوت ریکوردر در سیستم آموزشی
تا قبل از قرن معاصر ریکوردر از چوب و گاهی عاج ساخته می‌شد. در اواسط قرن بیستم تولیدکنندگان موفق شدند که فلوت ریکوردر را از جنس پلاستیک نیز بسازند و قیمت کم، کوک بودن و سهولت نسبی تولید صدا با آن باعث شد که ریکوردر در مدارس سراسر دنیا برای آموزش موسیقی به کودکان مورداستفاده قرار بگیرد و هر سال نوازندگان جدیدی با این ساز به دنیای هنر معرفی می‌شوند.
در وب‌سایت روشینا موزیک، سازهای مختلفی مانند ریکوردر را می‌توانید تهیه کنید. همچنین برای مشاوره رایگان پیش از خرید، با شماره ۰۹۹۸۱۰۴۰۰۷۸ تماس بگیرید؛ مشتاق شنیدن صدای شما هستیم.