همان‌طور که شما از سازتان انتظاراتی دارید، آن هم می‌خواهد در مراقبت و نگهداری از او کوشا باشید تا صدایی عالی تولید کند و عمرش افزایش یابد. اوکوله له ساز محبوب و جذابی است که قسمت‌های مختلف آن، نیازمند نگهداری و مراقبت هستند تا ساز همیشه در بهترین شرایط خودش باشد. در این مقاله از روشینا موزیک، با هم به نحوه مراقبت و نگهداری از اوکوله له خواهیم پرداخت، با ما همراه باشید.
تمیز کردن بدنه اوکوله له
اگر همواره در حال نواختن هستید، دست‌های شما همیشه روی بدنه اوکوله له قرار می‌گیرند. گاهی دست‌های ما کثیف و چرب هستند که می‌تواند در طولانی‌مدت به بدنه ساز آسیب وارد کند. پیشنهاد ما این است که یک پارچه نرم میکروفایبر را همیشه درون جعبه اوکوله له نگه دارید و بعد از نواختن‌های طولانی، بدنه ساز را با آن پاک کنید. اگر بدنه ساز زیاد کثیف شده است نیز می‌توانید کمی پارچه را نم دارد کنید و بر روی آن بکشید.
اگر در طول سال سیم‌های خود را تعویض کنید، دسترسی به فرت بورد بسیار آسان‌تر می‌شود. قبل از این که سیم‌ها را مجددا نصب کنید، حتما دسته ساز را از هرگونه آلودگی و به آرامی پاک کنید. مواد و روغن‌های مخصوصی برای این کار وجود دارد که اگر توانستید آن را بیابید، بسیار عالی می‌شود.
تنظیم پیچ‌های کوک اوکوله له
هر از چند گاهی و پس از چندین بار نواختن، باید به پیچ‌های کوک سیم‌ها که بر روی دسته قرار دارند توجه کنید و از تنظیم و سفت بودن آنان اطمینان حاصل کنید. در اکثر سازهای اوکوله له این تنظیم‌کننده‌‌ها به وسیله پیچ‌هایی به بدنه متصل شده‌اند و گاهی پس از نواختن‌های زیاد ممکن است شل شوند.
برای اطمینان از این که صدای سیم‌ها استاندارد است و همچنین عدم آسیب دیدن دسته ساز، بهتر است همیشه اطمینان حاصل کنید که پیچ‌های کوک، شل نشده و به خوبی به بدنه ساز متصل باشند. انجام این کار با یک پیچ‌گوشتی ساده در اکثر سازهای اوکوله له امکان پذیر است.
همچنین بخوانید: چگونه اوکوله له بنوازیم؟
تعویض به موقع سیم‌ها
سیم‌های ساز برای همیشه قرار نیست دوام بیاورند و پس از نواختن‌های متعدد، کم کم نازک می‌شوند و نیاز به تعویض دارند. زمان دقیقی برای تعویض سیم‌های اوکوله له وجود ندارد؛ این موضوع به تعداد بارهای نواختن شما و همچنین میزان فشاری که بر ساز وارد می‌کنید و نوع آهنگی که می‌نوازید بستگی دارد. با این وجود پس از چندین بار، خودتان متوجه خواهید شد که چه زمانی بهترین وقت تعویض سیم‌های سازتان است. بهتر است قبل از این که سیمی پاره شود و به بدنه ساز آسیب برسد، سیم‌ها را تعویض کنید و همیشه مطمئن شوید که ساز کوک است.
دمای مناسب برای نگهدای از اوکوله له
با توجه به جنس چوبی اکثر اوکوله له‌ها باید همواره آن را در دمای مناسب و مخصوصا به دور از گرمای شدید قرار دهید. محیط بسیار سرد و یا گرم مانند درون ماشین می‌تواند چوب ساز را خشک و اتصالات چسبی آن را شل کند (بهتر است آن را در صندوق عقب و ماشین را زیر سایه قرار دهید). به صورت کلی به خاطر داشته باشید که تغییر دمای ناگهانی می‌تواند به اوکوله له شما آسیب بزند.
برای مثال اگر از یک محیط سرد به داخل خانه آمده‌اید، سریعا اوکوله له را از جعبه خود بیرون نیاورید؛ بگذارید کمی درون محفظه گرم شود و به دمای اتاق برسد و سپس آن را بیرون آورید. تغییرات ناگهانی دما باعث ایحاد شکاف‌های کوچکی بر روی بدنه ساز خواهد شد.
برای مطالعه بیشتر: آشنایی با تاریخچه ساز اوکوله له
رطوبت استاندراد در نگهداری از اوکوله له
اکثر اوکوله له‌ها از جنس چوب ساخته شده‌اند و چوب نیز در برابر رطوب بسیار زیاد و یا کم، واکنش نشان می‌دهد. گرچه نگهداری اوکوله له در یک شرایط ایده‌آل از نظر رطوبت شاید کمی سخت باشد اما حتما باید رطوبت را جدی گرفت. درصد رطوبت مناسب برای اوکوله له بین ۴۵ تا ۵۵ درصد است و نقطه خطر، رطوبت کمتر از ۳۵ و بالاتر از ۶۵ درصد است.
اگر اوکوله له را در رطوبت کمی نگهداری کنید، این اتفاقات برای آن خواهد افتاد:
- انتهای فرت‌ها تیز می‌شوند و به آنان آسیب می‌رسد
- فرت بورد ممکن است منقبض شود و به سمت عقب خم شود
- در صدای نواختن ساز تغییراتی حس شود و از حالت استاندارد خارج شود
- اتصالات بدنه ممکن است شل شوند و ترک‌هایی بر روی آن ایجاد شود (به خصوص وقتی که به صورت ناگهانی در یک محیط خشک قرار گیرد)
در شرایط بسیار مرطوب نیز اوکوله له دچار صدمات زیر خواهد شد:
- در رطوبت بالا چوب‌ها متورم می‌شوند و اتصالات چسبی از هم جدا خواهند شد
- دسته ساز دچار خمیدگی شود و دیگر نتوان با آن نواخت
- ایجاد زنگ‌زدگی و خوردگی اجزای فلزی نیز از دیگر آسیب‌های رطوبت بالا خواهد بود
شایع‌ترین آسیب‌ها، به دلیل قرارگیری ساز در محیطی با رطوبت بسیار پایین است و در محیط‌هایی با رطوبت شدید، تغییرات و صدمات، به صورت تدریجی رخ می‌دهند. اگر تا کنون اوکوله له شما دچار آسیب‌هایی که در این بخش اشاره کردیم شده است، نگران نباشید، چرا که بیشتر آن‌ها توسط یک تعمیرکار ماهر، قابل برطرف شدن است. در مجموع بهتر است یک رطوبت‌سنج تهیه کتید و شرایط آب‌وهوایی منطقه خود را بشناسید و ساز خود را در وضعیت مناسبی قرار دهید.
اگر در محیطی خشک زندگی می‌کنید از یک دستگاه تهویه یا رطوبت ساز استفاده نمایید و اگر در محیطی با رطوبت زیاد هستید، اوکوله له را درون کیس استاندارد خودش بگذارید. ممکن است پس از خواندن این بخش از مقاله، در مورد نگهداری از اوکوله له خود نگران شده باشید و تصور کنید که بسیار بیشتر از آن‌چه فکر می‌کردید، نیاز دارید تا از ساز خود مراقبت کنید.
اگر در مناطق معتدل زندگی می‌کنید، این نگرانی‌ها بسیار کمتر خواهد شد؛ همچنین این نکات بیشتر برای زمان‌هایی کاربرد دارد که به سفر می‌روید و دمای ساز به صورت ناگهانی تغییر می‌کند. در سایر موارد مثلا هنگامی که ساز را درون خانه نگهداری می‌کنید، در ابتدا یک مکان مناسب برای ساز در نظر بگیرید و صرفا هفته‌ای یک بار شرایط آن را بررسی کنید.
ممکن است علاقه‌داشته باشید: تفاوت اوکوله له و گیتار
انتخاب کیس مناسب برای ساز
کیس اوکوله له، نقش مهمی در نگهداری از آن دارد. انتخاب محفظه یا کیس مناسب، بستگی به موارد مختلفی مانند سبک زندگی شما، آب و هوا و البته سلیقه شما بستگی دارد. برای مثال اگر زیاد به سفر می‌روید و آب و هوای مختلفی را تجربه می‌کنید، بهتر است یک هارد کیس استاندارد تهیه کنید؛ این نوع کیس‌ها گرچه کمی برای حمل‌ونقل دشواری دارند اما به خوبی از ساز در برابر شرایط محیطی و آسیب‌های فیزیکی محافظت می‌کنند. با این حال اگر با ساز خود پیاده روی می‌کنید، بهتر است کیسی را تهیه کنید که بندهای نرمی برای قرار دادن بر روی شانه شما دارند و در عین حال از ساز محافظت می‌کنند.
اوکوله له خود را دوست داشته باشید!
شاید مهمترین بخش نگهداری از اوکوله له این است که ساز خود را دوست داشته باشید. اگر این حس را به ساز خود داشته باشید و از نواختن و اجرای آن لذت ببرید، ناخود آگاه همیشه تمایل دارید آن را در بهترین شرایط نگه‌دارید تا صدایی بی‌نظیر از آن تولید شود.
ما در این مقاله سعی‌کردیم نکاتی را به شما بگوییم که با رعایت آنان، عمر اوکوله له خود را بسیار افزایش خواهید داد و همچنین از آسیب‌های احتمالی به آن جلوگیری خواهید کرد. اگر قصد دارید اولین اوکوله له خود را بخرید و یا ساز خود را نو کنید، می‌توانید ساز اوکوله له را از روشینا موزیک تهیه کنید. همچنین می‌توانید با شماره 09981040078 تماس بگرید و از مشاوره رایگان ما استفاده نمایید. خواندن سایر مقالات را نیز به شما پیشنهاد می‌دهیم.
منبع: ukulelemagazine