شاید شما هم شینده باشید که پخش موسیقی به رشد گیاهان کمک می‌کند. اما آیا این موضوع حقیقت دارد؟ گیاهان چگونه می‌شنوند؟ موسیقی موردعلاقه آنها چیست؟ ویوالدی را ترجیح می‌دهند یا هری استایلز را؟ مطالعاتی انجام شده نشان می‌دهد گیاهان واقعاً به موسیقی واکنش خوبی نشان می‌دهند. اما حقیقت این موضوع هنوز در هاله‌ای از ابهام است؛ گرچه شواهدی که این ایده را تایید می‌کنند نیز بسیار قانع‌کننده هستند. برای آشنایی بیشتر با چگونگی پیدایش ایده تاثیر موسیقی بر گیاهان و آنچه علم در مورد این موضوع می‌گوید، نوشته امروز را مطالعه کنید.
ادعاها درباره ارتباط بین گیاهان و موسیقی از کجا شروع شد؟
ایده تاثیرگذاری موسیقی روی گیاهان، در واقع در زمان «جنبش معنویت عصر نو» شروع شد. کتاب «زندگی مخفی گیاهان» نوشته کریستوفر برد و پیتر تامپکینز که در سال ۱۹۷۳ منتشر شد، گزارشی از “روابط فیزیکی، عاطفی و معنوی بین گیاهان و انسان” بود که به محبوبیت این ایده کمک کرد. برد و تامپکینز (Bird and Tompkins) به مطالعات علمی ارجاع دادند که نشان می‌داد موسیقی نه تنها به رشد گیاهان کمک می‌کند، بلکه آنها سطحی از هوشیاری نیز دارند و می‌توانند به‌صورت هوشمندانه به مردم پاسخ دهند.
یکی از اولین مطالعات در مورد تأثیر موسیقی بر گیاهان در سال ۱۹۶۲ توسط دکتر T. C. Sing، رئیس گیاه شناسی دانشگاه آنامالیا انجام شد. او گیاه Balsam را در معرض موسیقی کلاسیک قرار داد و دریافت که نرخ رشد آنها در مقایسه با گروه عادی ۲۰ درصد و زیست توده نیز به میزان ۷۲ درصد افزایش یافته است. او سپس محصولات را از طریق بلندگوها در معرض موسیقی هندی راگا قرار داد و دریافت که ثمره آنها ۲۵ تا ۶۰ درصد بیشتر از میانگین ملی است.
محققان دانشگاه آنامالیا با فلوت، ویولن و هارمونیوم نیز آزمایش کردند و حتی هنگامی که گیاهان در معرض لرزه‌های ناشی از رقص سنتی هند قرار دادند، نتایج مثبتی در رشد آنها مشاهده نمودند. در نهایت محققین به این نتیجه رسیدند که ویولن موثرترین ساز بر گیاهان است.
این نتایج توسط مهندس کانادایی یوجین کانبی تکرار شد. او مزارع گندم خود را در معرض صدای سونات ویولن باخ گذاشت و ۶۶ درصد افزایش بهره‌وری را تجربه کرد.
همچنین بخوانید: فواید شنیدن موسیقی هنگام ورزش
تحقیق‌های بیشتر درباره تاثیر موسیقی بر گیاهان
در همان سالی که زندگی مخفی گیاهان منتشر شد، محققی به نام دوروتی رتالاک از کالج زنان کلرادو، تحقیقات خود در مورد گیاهان و موسیقی را در کتابش با عنوان صدای موسیقی و گیاهان منتشر کرد. او در آزمایش‌هایش گیاهان را در معرض نت F قرار داد و متوجه شد که آنها بسیار سالم تر از گروه دیگر هستند.
رتالاک سپس انواع مختلف موسیقی، از جمله کلاسیک، جاز و راک را آزمایش کرد؛ گیاهانی که در معرض موسیقی آرام‌بخش کلاسیک و جاز قرار می گرفتند به سمت بلندگوها رشد می‌کردند و حتی خود را به دور آن می‌پیچیدند. از سوی دیگر، گیاهانی که در معرض موسیقی گوشخراش راک بودند، از بلندگوها دور می‌شدند و علائمی شبیه به آبیاری بیش از حد از خود نشان می‌دادند.
شاید دوست داشته باشید: ۱۱ حقایق جالب در مورد موسیقی که احتمالا نمی‌دانستید
چگونه می توان این رفتار را توضیح داد؟
بسیاری از محققانی که این آزمایش‌ها را انجام دادند، از جمله سینگ و رتالاک، به این نتیجه رسیدند که گیاهان به موسیقی که می‌شنوند واکنش همدلانه نشان می‌دهند. البته باید بگوییم که آنها اعتقادات شبه علمی زیادی نیز داشتند؛ به‌عنوان‌مثال Retallack فکر می‌کرد که گیاهان حس ششم (ESP) دارند و به همین خاطر از اشعار موسیقی راک دوری می‌کنند.
اما آیا موسیقی واقعا بر رشد گیاهان تأثیر می‌گذارد؟ اگر به دنبال دلیل علمی باشیم، بهترین تئوری این است که ببینیم چگونه ارتعاش امواج صوتی روی گیاه تأثیر می‌گذارد. گیاهان مواد مغذی، پروتئین و اندامک‌های درون مایعات خود (سیتوپلاسم) را از طریق فرآیندی به نام جریان سیتوپلاسمی منتقل می‌کنند. ارتعاش انواع خاصی از موسیقی و صدا ممکن است به تحریک این فرآیند کمک کند؛ همان‌گونه که در طبیعت نیز، آنها ممکن است در مجاورت آواز پرندگان یا مناطقی با نسیم قوی بهتر رشد کنند.
برای مطالعه بیشتر: تاثیر موسیقی در سلامت روان
آیا می‌توان تاثیر موسیقی بر گیاهان را ثابت کرد؟
بدون شک بسیاری از باغبان‌ها قسم می‌خورند که گیاهانشان هنگام گوش دادن به آهنگ‌های سلین دیون رشد بهتری دارند. حداقل طبق برنامه تلویزیونی محبوب MythBusters نیز، این ایده محتمل و قابل پذیرش است. آنها در سال ۲۰۰۴ به این موضوع پرداختند و شش گلخانه با شرایط مختلف راه‌اندازی کردند: بدون موسیقی، با موسیقی کلاسیک، با موسیقی دث متال (Death metal)، دو گلخانه با پخش سخنرانی منفی و دیگری سخنرانی مثبت. در این نسخه از آزمایش، گیاه دث متال بهتر از بقیه رشد کرد! موسیقی کلاسیک در رتبه دوم قرار گرفت و گلخانه‌هایی که در آنها سخنرانی پخش می‌شد (چه منفی و چه مثبت)، رشد مشابهی داشتند و در جایگاه بعدی قرار گرفتند. گیاهانی که در معرض هیچ صدای نبودند رتبه آخر را کسب کردند.
با این حال هنوز هیچ مدرک قاطعی مبنی بر اینکه موسیقی به رشد گیاهان کمک می‌کند وجود ندارد. بسیاری از گیاه‌شناسان آزمایش‌هایی که برای اثبات این حقیقت انجام شده‌اند را شبه‌علمی و یا از نظر علمی ناقص و غیرقابل تکرار می‌دانند. نوشته‌ای از دانشگاه کالیفرنیا، سانتا باربارا اشاره می‌کند که در این آزمایش‌ها متغیرهای زیادی وجود دارد که احتمالا یا به‌درستی مدیریت نشده و یا به‌طرز صحیحی در نظر گرفته نشده‌اند؛ مانند نور و آب، فشار هوا و شرایط خاک. همچنین باید توجه کرد که شاید موسیقی نه بر گیاهان، بلکه بر مراقبان آنها تاثیر مثبتی گذاشته است.
همچنین بخوانید: بزرگ‌ترین سازهای موسیقی در جهان
جمع‌بندی تاثیر موسیقی بر گیاهان
همان‌طور که شنیده‌ایم موسیقی غذای روح است، اما آیا غذای گیاهان نیز می‌تواند باشد؟ برای پاسخ قطعی به این سوال باید فعلا صبر کنیم. اما صرف‌نظر از اینکه آیا نواختن موسیقی واقعا به رشد گیاهان کمک می کند یا نه، حداقل آسیبی برای آنها ندارد. البته تا زمانی که گیاه را چسبیده به بلندگوها قرار ندهید و صدای آهنگ را تا آخر زیاد نکنید!
برای مطالعه بیشتر راجع به موسیقی به بخش مقالات سایت روشینا موزیک مراجعه کنید و برای شروع هنر، می‌توانید ساز خود را از فروشگاه ما تهیه کنید. برای مشاوره رایگان می‌توانید با شماره ۰۹۹۸۱۰۴۰۰۷۸ با کارشناسان روشینا موزیک در تماس باشید.
مقالات پیشنهادی بعدی برای شما: