۱۰ روش گرم کردن صدا برای خوانندگی
راز آواز دلنشین، در گرم کردن صدا نهفته است. تصور کنید، صدایی رسا، قوی و انعطاف‌پذیر که هر شنونده‌ای را مسحور خود می‌کند. این راز نه در تارهای صوتی جادویی، بلکه در گرم کردن صدا نهفته است.
همانطور که یک ورزشکار قبل از مسابقه بدن خود را گرم می‌کند، خوانندگان نیز پیش از خواندن، با تمریناتی ویژه، صدای خود را آماده می‌کنند. این تمرینات نه تنها به داشتن بهترین اجرا در استودیو یا صحنه کمک می‌کند، بلکه نقشی اساسی در تقویت، پیشرفت و محافظت از صدای شما دارد. اگر علاقه مند به آشنایی با این تمرینات هستید، همراه ما باشید زیرا قرار است شما را در بخش با ۱۰ روش گرم کردن صدا برای خوانندگی آشنا کنیم.
۱. تمرین تنفس
اساسی ترین و مهم ترین تمرین صدا برای خوانندگان، کنترل تنفس است. اگر می‌خواهید مثل یک خواننده حرفه‌ای آواز بخوانید، راز آن در تنفس دیافراگمی است. با این تکنیک، به صدایتان قدرت، کنترل و لحنی رساتر می‌بخشید و از فشار و تنش در حین آواز خواندن رها می‌شوید.
دو تمرین تنفس رایج، دم با دیافراگم و بازدم با صدای سوت مانند است. برای انجام این تمرین:
⦁ صاف بایستید، شانه‌ها و سینه‌تان را رها کنید.
⦁ به آرامی از طریق دهان نفس عمیقی بکشید و شکمتان را به سمت بیرون منبسط کنید.
⦁ به آرامی و با صدای سوت مانند “سسس” بازدم کنید.
⦁ این تمرین را بهتر است چندین بار انجام دهید.
با افزایش طول دم و بازدم، ظرفیت ریه‌ها و کنترل تنفس را ارتقا دهید. این تنها شروع ماجراست، در ادامه با سایر ۱۰ روش گرم کردن صدا برای خوانندگی همراه ما باشید.
تمرین تنفس
۲. تمرین صدای آژیر (جهت گرم کردن صدا و گسترش دامنه صوتی)
تمرین صدای آژیر به گرم کردن صدا و کشش تارهای صوتی شما کمک می کند. این تکنیک همچنین به شما کمک می کند تا بدون شکستگی صدا، به طور نرم بین نت های مختلف حرکت کنید. برای انجام این تمرین:
۱- صدای ممتد “نگ” یا “او” را ایجاد کنید: یک صدای هجا مانند “نگ” یا “او” را به طور پیوسته و کشیده ادا کنید.
⦁ از پایین ترین نت شروع کنید: با پایین ترین نت در محدوده صدای خود شروع کنید.
⦁ بالا رفتن و پایین آمدن: به تدریج و به آرامی تا بالاترین نتی که به راحتی می توانید برسید بالا بروید. سپس، همچنان صدای “او” را نگه دارید و به آرامی به پایین ترین نتی که به راحتی به آن می رسید، پایین بیایید.
⦁ تکرار حرکت آژیر: این حرکت بالا رفتن و پایین آمدن در محدوده صوتی خود را چندین بار تکرار کنید، درست مانند صدای آژیر یک وسیله نقلیه اضطراری.
⦁ احساس راحتی: این تمرین باید نرم و راحت باشد. با صدای راحت خود آواز بخوانید و سعی نکنید دامنه صوتی خود را بیش از حد گسترش دهید.
⦁ تمرین روی انتقال صدا: با تمرین، روی انتقال نرم بین محدوده های مختلف صدا، بدون شکستگی صدا کار کنید. به عنوان مثال، روی انتقال از صدای سینه (صوتی که هنگام صحبت کردن استفاده می کنید) به صدای سر (صوتی با فرکانس بالاتر) تمرکز کنید.
۳. تمرین تریل لب (جهت گرم کردن تارهای صوتی و دیافراگم و بهبود کنترل تنفس و کاهش گرفتگی صدا )
سومین روش از ۱۰ روش گرم کردن صدا برای خوانندگی تمرین تریل لب است. حرکت تریل لب، که به آن “حباب لب” نیز گفته می‌شود، تمرینی عالی برای گرم کردن تارهای صوتی و دیافراگم است. این تمرین به بهبود کنترل تنفس و کاهش گرفتگی صدا کمک می‌کند. در این تکنیک، شما صدایی شبیه به قایق موتوری با لرزش سریع لب‌ها ایجاد می‌کنید. این یک روش سرگرم‌کننده و مؤثر برای گرم کردن صدا است. مراحل انجام تریل لب به شرح زیر است:
⦁ شل بودن لب‌ها و گونه‌ها: این مرحله بسیار مهم است، زیرا لب‌های سفت نمی‌توانند به خوبی تریل بزنند.
⦁ قلوه کردن لب‌ها: لب‌های خود را به شکل یک غنچه‌ی شل درآورید. همچنین می‌توانید از انگشت اشاره خود برای فشار دادن گوشه‌های لب به سمت بالا و ایجاد حالتی شبیه به لبخند استفاده کنید.
⦁ دم و بازدم: از طریق بینی نفس بکشید و به سرعت از دهان خود بازدم کنید تا لب‌هایتان به سرعت بلرزند. صدایی شبیه به قایق موتوری ایجاد کنید.
⦁ پیشرفت در تمرین: با پیشرفت در این تمرین، می‌توانید صدا را به تریل لب اضافه کنید. ابتدا نت‌های کوتاه و بلند را در حالی که تریل می‌زنید، بخوانید. سپس سعی کنید ملودی‌های وزوزگونه‌ای (شبیه به صدای سوت زنبور) ایجاد کنید. همچنین می‌توانید تریل لب را با تمرین سوت (بالا و پایین رفتن صدا) ترکیب نمایید.
تمرین تریل لب
۴. تمرین لرزاندن زبان (جهت کاهش تنش)
چهارمین روش از ۱۰ روش گرم کردن صدا برای خوانندگی تمرین لرزاندن زبان است. تمرین لرزاندن زبان شبیه به تمرین لرزاندن لب است، اما با زبان انجام می‌شود. این تکنیک شامل خم کردن زبان و لرزاندن آن به شکل حرف “ر” در کل محدوده صوتی شما است. برای انجام این تمرین:
⦁ زبان خود را شل کنید و آن را پشت دندان‌های پیشین فوقانی قرار دهید.
⦁ از طریق بینی نفس بکشید و از دهان خود بازدم کنید. در هنگام بازدم، زبان خود را به سرعت بلرزانید، مانند زمانی که حرف “ر” را به طور مسلسل صدا می‌کنید یا خرخر گربه را تقلید می‌کنید.
⦁ صدا را برای چند ثانیه ثابت نگه دارید تا زبان خود را گرم کنید و تنفس خود را بهبود بخشید.
با افزایش استقامت‌تان، لرزاندن زبان را برای مدت طولانی‌تری امتحان کنید. همچنین می‌توانید این تکنیک را با تمرین سوت (بالا و پایین رفتن صدا) ترکیب کنید.
۵. تمرین زمزمه (جهت کش دادن به تارهای صوتی)
زمزمه یکی از بهترین تمرین‌ها برای صدا است. این تکنیک به کشش تارهای صوتی، شل کردن عضلات صورت و بهبود تنفس کمک می‌کند. زمزمه همچنین باعث بهبود تشدید صدا و کیفیت لحن شما می‌شود. برای انجام این تمرین:
⦁ عضلات صورت و بدن خود را شل کنید.
⦁ نوک زبان خود را پشت دندان‌های پیشین تحتانی قرار دهید.
⦁ با فک باز و لب‌های بسته صدای “هوم” ایجاد کنید.
⦁ در حالی که دهان خود را بسته نگه داشته‌اید، با زمزمه روی نت‌های مختلف در محدوده صوتی خود بالا و پایین بروید.
⦁ این تمرین را چندین بار تکرار کنید. همچنین، سعی کنید هر بار شدت لرزش زمزمه را افزایش دهید. لرزش‌های ناشی از زمزمه، عضلات صورت شما را شل کرده و تنشی را که می‌تواند روی صدای شما تأثیر بگذارد، کاهش می‌دهد.
⦁ در مرحله بعد، این فرآیند را با دهان باز تکرار کنید. این بار، در حالت زمزمه کردن، صدای “آ” ایجاد کنید. همچنین، خودتان را با نگه داشتن نت‌ها و زمزمه کردن برای مدت طولانی‌تر به چالش بکشید.
۶. تمرین حروف صدادار(جهت بهبود وضوح و بیان صدا)
ششمین روش از ۱۰ روش گرم کردن صدا برای خوانندگی تمرین حروف صدادار است. کنترل شکل دهان و لحن هنگام خواندن حروف صدادار، وضوح صدای شما را افزایش می دهد. این تمرین همچنین به بهبود کیفیت صدا، زیر و بم، شکل حروف صدادار و کنترل نفس کمک می کند.
هنگام شکل دادن حروف صدادار، دانستن موقعیت صحیح لب، زبان و فک ضروری است. داشتن موقعیت کنترل شده دهان به شما کمک می کند کلمات را با وضوح و بیان بهتر تلفظ کنید. برای انجام این تمرین:
⦁ حروف صدادار “آ، اِ، ای، او، و” را روی یک زیر و بم (یک نت) بخوانید.
⦁ روی حفظ یک شکل ثابت دهان برای تولید طبیعی و واضح آنها تمرین کنید. از دستکاری بیش از حد دهان، زبان و فک برای ایجاد صدای یک حرف صدادار خودداری کنید.
⦁ سپس، نیم پرده بالا رفته و دوباره حروف صدادار را بخوانید.
۷ . تمرین سلفژ و گام (جهت تشخیص نت ها با گوش)
سلفژ چیست؟ سلفژ یک سیستم موسیقی است که یک هجا (سیلاب) منحصر به فرد را به هر نت از مقیاس موسیقی اختصاص می دهد. گام های ماژور و مینور هفت نت دارند. بنابراین، سیستم سلفژ دارای هفت هجای اصلی است: دو، رِ، می، فا، سل، لا، تی، دو.
سلفژ با مرتبط کردن این هجاها با صدای هر نت موسیقی کار می کند. این سیستم برای شناسایی روابط بین نت های مختلف در موسیقی عالی است. همچنین به خاطر سپردن و خواندن هجاهای سلفژ از حروف یا اعداد سنتی هر مقیاس موسیقی آسان تر است.
علاوه بر این، تمرین گرم کردن صوتی سلفژ به شما کمک می کند تا زمینه های مختلف مقیاس را با گوش تشخیص دهید و در کوک (هماهنگ) بمانید. این یک تمرین عالی برای آموزش گوش است! همچنین به شما کمک می کند تا زیر و بم، هارمونی و نت خوانی از روی پارتیتور موسیقی را یاد بگیرید.
از نت “دو وسط” شروع کنید و سلفژ را به بالا و پایین گام بخوانید. وقت بگذارید و به هر نت گوش دهید. برای مثال، گام دو ماژور نت های دو، رِ، می، فا، سل، لا، سی را دارد. بنابراین، برای دو “دو”، برای رِ “رِ” و غیره بخوانید.
می توانید با پیانو تمرین سلفژ کنید. با سرعت کم شروع کنید و روی افزایش سرعت خود کار کنید. با پیشرفت، این گرم کردن صوتی را بدون پیانو امتحان کنید. همچنین، برای بهبود توانایی آواز خواندن، هر بار با زیر و بم (نت) بالاتری شروع کنید.
۸. تمرین جناس (جهت ادای صحیح جملات و اصطلاحات و بهبود بیان و تلفظ آوا)
و اما هشتمین روش از ۱۰ روش گرم کردن صدا برای خوانندگی تمرین جناس است. تمرینات جناس به بهبود بیان و تلفظ کلمات در خوانندگی کمک می‌کند. واضح تلفظ کردن کلمات هنگام آواز خواندن بسیار مهم است. مطمئناً دوست ندارید که در حین اجرا دچار لکنت زبان شوید.
جناس‌ها مغز و دهان شما را برای جابجایی روان بین هجاهای دشوار تمرین می‌دهند. تکرار عبارات کوتاهی که گفتنشان به سرعت دشوار است را تمرین کنید. با پیشرفت، سعی کنید آنها را در گام‌های مختلف تکرار کنید.
برخی جناس‌های کلاسیک برای گرم کردن صدا عبارتند از:
⦁ فروشنده صدف کنار ساحل، صدف می‌فروشد.
⦁ زمانی که دهان گرد می‌شود، صداها فراوان می‌شوند.
⦁ پیتر پایپر مقداری فلفل دلمه‌ای ترشی برداشت.
⦁ مترادف دارچین، مترادف دارچین است.
⦁ یک فنجان قهوه مناسب از یک قوری مسی مناسب.
شما صداها را با لب‌ها، زبان، دندان‌ها، فک و کام خود ادا می‌کنید. جناس‌ها این عضلات را کشیده، تنش را کاهش داده و کیفیت صدای شما را بهبود می‌بخشند. بیان واضح صدا ضروری است!
۹. تکنیک خمیازه (برای رفع گرفتگی صدا)
خمیازه کشیدن فک، گلو، زبان و ماهیچه‌های صورت شما را شل می‌کند. همچنین به کنترل تنفس کمک می‌کند. برای تمرین این حرکت:
⦁ دهان خود را به طور کامل باز کنید و به آرامی نفس بکشید، انگار که خمیازه می‌کشید.
⦁ فک و زبان خود را رها کنید و چانه و شانه‌های خود را در حین دم و بازدم آرام نگه دارید.
⦁ با بستن دهان به آرامی نفس خود را بیرون دهید و صدایی شبیه «هوم» با گامی راحت ایجاد کنید.
⦁ تمرین را با تکرار و افزایش مدت زمان نگه داشتن گام ادامه دهید.
خمیازه کشیدن، فشار صدا را کاهش می‌دهد، جریان اکسیژن مغز را افزایش می‌دهد و خواندن را آسان‌تر می‌کند.
۱۰. تمرین رهایی از فشار فَک (جهت کاهش تنش‌های صورتی)
آخرین روش از ۱۰ روش گرم کردن صدا برای خوانندگی تمرین رهایی از فشار فَک است. تمرین ماساژ فَک، باعث آزاد شدن فشارِ فَک و دهان می‌شود. شل کردن عضلات فَک و صورت همچنین به شما کمک می‌کند تا هنگام آواز خواندن، کلمات را به طور واضح و رسا تلفظ کنید. فَک سفت و گرفته می‌تواند بر صدای شما و اجرای‌تان تأثیر بگذارد. با انگشتان یا کف دست خود، با انجام این مراحل، عضلات اطراف فَک را ماساژ دهید:
۱. ناحیه‌ی پایین استخوان گونه را، جایی که به استخوان فک می‌رسد، پیدا کنید.
۲. برای تحریک جریان خون، این ناحیه را با حرکات دورانی ماساژ دهید.
۳. در حالی که فک‌تان را پایین و بالا می‌برید، به ماساژ دادن ادامه دهید.
فَک یکی از کنترل‌کننده‌های اصلی صداست. حرکت و موقعیت آن بر راحتیِ آواز خواندن تأثیر می‌گذارد.
چه زمانی باید گرم کردن صدا را انجام دهید؟
گرم کردن صدا باید به طور روزانه و قبل از هرگونه آواز خواندن، چه برای تمرین و چه برای اجرا، انجام شود.
نکاتی برای گرم کردن صدا:
⦁ با تمرینات کوتاه و ملایم، گرم کردن صدا را شروع کنید و به تدریج میزان آنها را افزایش دهید.
⦁ تنوع در تمرینات گرم کردن ایجاد کنید.
⦁ از حرکات کششی عضلات صورت و گردن استفاده کنید.
⦁ به تنفس خود توجه کنید و تنفس عمیق و دیافراگمی را تمرین کنید.